5 redenen waarom toegankelijkheid een plaats verdient in uw communicatiestrategie

Deze tekst is geschreven als gastblogpost voor Toecomst, Logboek van het project Visie en strategie Vlaamse overheidscommunicatie 2014-2020

1. Omdat Europa het verplicht

Er zit nieuwe Europese wetgeving in de pijplijn die de toegankelijkheid van overheidsinformatie en diensten op het web, e-government, verplicht onder de lidstaten. Europa hanteert de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) als norm. Deze internationaal erkende ISO-standaard bevat 3 niveau’s van toegankelijkheid.

• WCAG level A: basisniveau
• WCAG level AA: gemiddeld niveau, de norm die Europa oplegt
• WCAG level AAA: strengste niveau, in de praktijk nauwelijks haalbaar

Bekijk de toespraak van Neelie Kroes van de Europese Commissie op Youtube: Making the web accessible for people with a disability.

2. Omdat 15% van de Vlamingen een beperking heeft

• mensen met een motorische handicap, die het moeilijk hebben met een muis of toetsenbord
• blinden, die spraaksoftware gebruiken om naar een website te luisteren
• slechtzienden, die vergroting gebruiken en nood hebben aan hoge contrasten
• slechthorenden, waarvoor ondertiteling essentieel is.
• doven, bij wie gebarentaal de moedertaal is en het Nederlands een vreemde taal is.
• dyslectici, personen met een concentratiestoornis of andere cognitieve stoornissen.
• …

Vergeet de vergrijzing van de bevolking niet. Dit cijfer zal enkel stijgen.

3. Omdat 15% van de Vlamingen de taal van de overheid niet spreekt

“In Vlaanderen is 15% van de volwassenen laaggeletterd. Dit betekent dat meer dan een half miljoen Vlamingen (580.470) kampt met een duidelijk geletterdheidsprobleem.”

Bron Vakgroep Onderwijskunde Universiteit Gent

Het gemiddeld taalniveau ligt op B1 of B2 van het Europees referentiekader. Het merendeel van overheidscommunicatie is geschreven op niveau C1, te moeilijk voor het grootste deel van de bevolking.

Iedereen leest graag klare taal.

4. Omdat vanaf het begin rekening houden met toegankelijkheid, tijd, moeite en middelen bespaart

Vergelijk het met het bouwen van een huis. Als de architect rekening houdt met toegankelijkheid in het ontwerp, blijft de meerkost beperkt en is het huis bij oplevering meteen bruikbaar. Wanneer toegankelijkheid pas achteraf ter sprake komt, zijn verbouwingen noodzakelijk. Dit kost nodeloos tijd, geld en moeite.

• Kies voor een erkende webbouwer met bewezen ervaring en expertise
• Neem toegankelijkheid op als vereiste in de aanbesteding van nieuwe websites en controleer bij oplevering

5. Omdat Google en mobiele gebruikers steeds belangrijker worden

• Search Engine Optimisation (SEO): Google is blind en leest uw website op gelijkaardige wijze als een blinde met een screenreader dat doet. Toegankelijkheidsrichtlijnen helpen u beter scoren in Google.
• Mobile: mobiele gebruikers zijn ook “gehandicapt”. Ze kunnen geen muisfuncties uitvoeren en lezen op een klein scherm, vaak in een omgeving met zonlicht, waardoor hoge contrasten wenselijk zijn.

Hoe staat de Vlaamse overheid er momenteel voor?

AnySurfer onderzoekt jaarlijks de toegankelijkheid van het Belgische internetlandschap. Daarbij wordt ook een steekproef van Vlaamse overheidssites gescreend op vraag van de dienst Emancipatiezaken.

• 14% van Belgische websites voldoet aan minimale toegankelijkheidsvereisten
• 64% van Vlaamse overheidswebsites

Opgelet, dat wil niet zeggen dat 64% van de Vlaamse overheid voldoet aan de norm die Europa oplegt (WCAG level AA). Slechts 11% draagt het AnySurfer label (= WCAG level A). Het aantal websites dat voldoet aan WCAG level AA zal nog lager liggen.

• Toegankelijkheidsmonitor 2013
• Toegankelijke websites bij de Vlaamse overheid

Wat zijn de grootste uitdagingen?

• Bewustwording: op vlak van fysieke toegankelijkheid, bijvoorbeeld van openbare gebouwen, is er een maatschappelijk draagvlak. Het is een evidentie. Bij digitale toegankelijkheid is dat nauwelijks het geval.
• Word en PDF: er worden anno 2014 nog steeds massaal ontoegankelijke documenten online gezet om te communiceren met de burger. 90% van die documenten zouden beter als webpagina’s gepubliceerd worden. Dat is voor iedereen toegankelijker en gebruiksvriendelijker. Hetzelfde geldt voor interactie met de burger: formulieren.