Video's ondertitelen

Video's die hoorbare informatie bevatten, moeten ondertiteld zijn. We spreken over ondertiteling voor dove en slechthorende personen. Specifiek aan dit soort ondertitels is dat ze geschreven zijn in dezelfde taal als er in de video wordt gesproken en ze zijn niet beperkt tot de dialogen. Ze bevatten ook alle hoorbare informatie (explosie, stilte, brouhaha, muziek,...).

De ondertitels zijn een alternatief voor het geluid van een video en zijn dus synchroon in beeld met de video.

Waarom ondertitelen?

Video's ondertitelen, is belangrijk voor iedereen die het geluid niet kan horen of de gesproken taal niet (volledig) beheerst. Denk aan:

• slechthorenden,
• doven,
• anderstaligen,
• mensen die geen geluid kunnen of willen afspelen.

Kwaliteitsvolle ondertitels

Ondertitels zijn alleen nuttig als ze van goede kwaliteit zijn. Hier volgen enkele belangrijke kwaliteitseisen:

• Zichtbaar en leesbaar: let erop dat de ondertitels niet buiten het scherm lopen en dat het contrast voldoende is (vermijd dat witte tekst op een witte achtergrond terechtkomt)
• Maximum 2 regels zodat er niet teveel overlapping is met het beeld
• Synchroon met het geluid
• Getrouwe weergave van de hoorbare informatie: weersta de neiging om teksten in te korten of de gesproken taal te verbeteren.
• Bevat ook de extra informatie:
  • wie is aan het woord
  • belangrijke geluiden en stiltes

Soorten ondertiteling

Ondertitels bestaan als closed of open captions.

Open captions

• zijn ondertitels die deel uitmaken van het videobeeld,
• zijn altijd zichtbaar. De gebruiker hoeft niets te doen om ze in te schakelen, maar kan ze ook niet uitschakelen,
• om deze ondertitels te maken, moet je het videobestand bewerken.
• zijn moeilijk achteraf aanpasbaar.
• als men de video in klein formaat bekijkt, kunnen de letters wazig worden.

Closed captions (CC)

• zijn ondertitels die niet vast in het beeld zitten en die de gebruiker kan in- en uitschakelen in de videospeler.
• zitten in een apart bestand dat naast de tekst ook tijdscodes bevat
• er is weinig technische kennis nodig om ze aan te maken (veel gratis software en websites beschikbaar die eenvoudig te gebruiken zijn)
• kan je achteraf aan de video toevoegen en aanpassen als dat nodig is.
• hun vormgeving is onafhankelijk van het videobeeld. Zo blijven ze beter leesbaar.
• je kan meerdere sporen met ondertiteling (bijvoorbeeld verschillende talen) aan een video toevoegen.

Op een website zijn closed captions meestal de beste keuze. Als je een video laat downloaden, zijn open captions beter geschikt; zo vermijd je het apart downloaden en synchroniseren van het ondertitelingsbestand.

Hoe ondertitelen?

Als je video's op YouTube staan, gebeurt een groot deel van het werk automatisch. Zie het artikel YouTube maakt ondertitelen gemakkelijker. Kan je van deze mogelijkheid geen gebruik maken, dan volgt hier een stappenplan.

1. uitschrijven van de hoorbare informatie
2. splitsen in ondertitels
3. synchroniseren
4. publiceren

Uitschrijven

In deze eerste stap schrijf je alle informatie uit die in de video te horen is. Als je vertrekt van de tekstversie verwijder dan de beschrijving van de visuele informatie en voeg de hoorbare informatie toe (zoals muziek, geluidseffecten en ook stiltes). De ondertitels zijn immers bedoeld voor mensen die de video wel kunnen zien, maar het geluid niet kunnen horen.

Het is erg belangrijk dat je in de ondertitels de dialogen zo getrouw mogelijk weergeeft.

Opsplitsen

In een ondertitel passen maximaal 40 tekens op een regel; gebruik maximaal twee regels. In deze stap splits je de uitgeschreven tekst in ondertitels. Je voegt gewoon lijnsprongen toe op logische plaatsen. Hou rekenign met het volgende:

• gebruik per onderttitel niet meer dan twee regels van maximaal 40 tekens,
• splits de tekst op logiesche plaatsen
• respecteer het ritme van de gesproken tekst

Synchronisatie

Vervolgens voeg je tijdcodes toe. De tijdcodes geven aan wanneer welke ondertitel in beeld komt en weer verdwijnt.

Let er op dat elke ondertitel lang genoeg zichtbaar blijft op het scherm zodat men de tekst vlot kan lezen.

Er bestaan heel wat tools waarin je de opgesplitste tekst kunt importeren, de video kunt starten en kunt aangeven wanneer welke ondertitel in beeld moet komen.

1. Speel de video af en pauzeer op het moment dat de eerste ondertitel in beeld moet verschijnen;
2. Definieer de huidige tijdcode als begintijd voor de eerste ondertitel;
3. Herstart de video en pauzeer op het moment dat de eerste ondertitel uit beeld moet verdwijnen;
4. Definieer de huidige tijdcode als eindtijd voor de eerste ondertitel;
5. Bekijk nu de volgende ondertitel
6. Als deze meteen volgt op de eerste dan definieer je de begintijd identiek aan de eindtijd van de eerste ondertitel. Zoniet, begin dan terug bij stap 1 om een pauze te laten in de ondertitels.

Als je klaar bent, exporteer de ondertitels dan in het formaat dat je nodig hebt (volgens de mogelijkheden van de gebruikte tool.

Publiceren

• Als je video op een platform als YouTube of DailyMotion staat, volg dan de specifieke instructies van die website om de ondertitels toe te voegen.
• Als je een eigen videospeler hebt, kan je de ondertitels daaraan als parameter toevoegen. Hoe dit moet hangt ook af van de gekozen videospeler.
• In combinatie met het HTML5 video-element gebruik je het track-element om de ondertitels aan de video te linken (zie voorbeeld HTML5-video met ondertitels). Opgelet, er is nog geen ondersteuning voor track in alle browsers en daarom moet je een polyfill gebruiken zoals captionator om dit te compenseren.

Tools voor ondertitelen

Er bestaan verschillende gratis tools om te ondertitelen. Hier volgen enkele voorbeelden. We hebben het niet over professionele tools.

Te installeren software

Als je offline wil werken, moet het videobestand op je computer staan. Je kan dan een van deze tools installeren:

• MagPie is nuttig om ondertitels te maken in SAMI of SMIL formaat.
• Subtitle Workshop ondersteunt uiteenlopende formaten.

Online tools

Om deze tools te kunnen gebruiken, moet je video op internet staan, ofwel op je eigen website ofwel op een platform als YouTube.

• Subtitle Horse is een handige website voor het ondertitelen van .flv-bestanden en video's die op YouTube staan
• Universal Subtitles laat het ondertitelen aan de massa over (crowdsourcing). Je kan een video toevoegen die je wilt ondertitelen en iedereen kan daaraan meehelpen. een introductievideo van Universal Subtitles legt de grote lijnen uit.
• YouTube biedt automatische ondertiteling aan. Deze is vaak niet perfect van kwaliteit maar de automatische ondertiteling is wel een goede basis om van te vertrekken. Je kan ofwel de bestaande ondertitels aanpassen in YouTube of je kan ze exporteren en ze verder bewerken in een van bovenstaande tools. Zie ook het artikel YouTube maakt ondertitelen gemakkelijker
• Ook DailyMotion heeft een eigen ondertitelingshulp.

Ondertitelingsformaten

Ondertitelingsbestanden bevatten alle tekst en tijdcodes die het begin van elke ondertitel aangeven. Hier volgt een voorbeeld van ondertitels in het Subview (*.sub) formaat:

00:00:10.720
Hallo, ik heet Patrick, ik ben bakker

De meeste formaten hebben ook een tijdcode om het einde van elke ondertitel aan te geven, zoals in het SubRip (*.srt)-formaat:

2 
00:00:10,720 --> 00:00:13,860 
Hallo, ik heet Patrick, 
ik ben bakker.

Sommige formaten laten toe om de ondertitels vorm te geven, zoals Timed Text en het SAMI-formaat.

Het formaat dat je nodig hebt, hangt af van de gekozen videospeler. Meestal is het .srt formaat een goede keuze voor online video's omdat de meeste videospelers en de tools voor ondertiteling dit formaat ondersteunen. Het is ook een eenvoudig formaat zodat je zelfs in een eenvoudige tekstverwerker de ondertitels kunt bewerken, om een spellingsfout te verbeteren bijvoorbeeld.

Ondertitelingsformaat	Bestandsextensie	Ondersteund door deze spelers
SubRip	.srt	JW player, VLC player, YouTube, ...
Subview	.sub en .sbv	YouTube
Timed Text	.xml (Timed Text)	JW player, Nomensa ...
SAMI	.smi	Windows Media Player
SMIL	.smi	QuickTime en RealPlayer
WebVTT	.vtt	HTML5

Er bestaan handige tools om het ene ondertitelingsformaat naar het andere te converteren, zoals 3PlayMedia.

Bij YouTube kan je verschillende video- en ondertitelingsformaten uploaden. Bij het uploaden, wordt de video omgezet naar .flv. en de ondertitels naar .sub.